GELİR VERGİSİ REKORTMENLERİ AÇIKLANDI. 2016 YILINA İLİŞKİN GELİR VERGİSİ GİZLİ REKORTMENİNİN BOTAŞ OLDUĞU ORTAYA ÇIKTI.
2016 yılına ilişkin kurumlar vergisi rekortmenler listesinin ilk sırasında isminin açıklanmasını istemeyen bir kurum yer aldı. Kurumun bu tavrı ise merak konusu oldu. Hürriyet yazarı Sefer Levent gizlenen rekortmenin BOTAŞ olduğunu yazdı. BOTAŞ’ın sitesinde yer alan 2016 bilançosunu inceleyen Levent “BOTAŞ kurumlar vergisine konu olan 2016 bilançosunu zaten kendi internet sitesinden duyurmuştu. BOTAŞ’ın resmi internet sitesindeki bilanço incelendiğinde mahçup ya da gizli şampiyonun BOTAŞ olduğu net bir şekilde görülüyor. 2015 yılında 541 milyon lira kar elde eden BOTAŞ geçtiğimiz yılı 8.9 milyar liralık kar ile kapatmış” diye yazdı.
VERGİ REKORTMENLERİ LİSTESİNDEKİ GİZLİ LİDER BOTAŞ ÇIKTI
Maliye Bakanlığı'nın yayınladığı vergi rekortmenleri listesindeki gizli lider BOTAŞ çıktı. 2016'da 1.9 milyar TL vergi ödeyen BOTAŞ, şampiyon oldu.
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı bu yıl 2016'da vergi şampiyonu olan kurumları kimseye haber vermeden internet sitesine koydu. En ilginç rakam ise bu yıl vergi şampiyonu olan kurumun adının açıklanmamasıydı. En çok vergi ödeyen ikinci kurum ise geçen yılların şampiyonu Ziraat Bankası1 milyar 863 milyon lira vergi ödedi. Şampiyon kurumun ise doğal olarak vergisinin bu rakamın üstünde olması yani en az 1.9 milyar lira civarında olması gerekiyor. Bu vergi ise en az 8 milyar liralık bir kâr rakamının olması gerektiği anlamına geliyor. Gazete Habertürk'ten Rahim AK'ın haberine göre, Türkiye'de bu büyüklükte kâr eden tek kurum ise Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ yani kısa adı ile BOTAŞ'tan başkası değil. BOTAŞ, 2015'te 2.4 milyar lira kâr ederken bu tutar 2016'da 8.1 milyar liraya çıktı.
REKOR KÂR FİYAT VE KURDAN
BOTAŞ'ın rekor kârının nedeni ise 2016'da dünya doğalgaz fiyatlarının (MMBTU) 3 bin dolardan bin 639 dolara inmesi ve bunun yanı sıra dolar kurunun da 3 liranın üstünden 2.79'a kadar gerilmesi. Böylece hem kurdan hem satış maliyetinden avantajlı hale gelen BOTAŞ'ın kâr rakamı 3.5 kat artmış oldu. Kurumun satışları 2015'te 37 milyar liraydı. Bu rakam fiyatın düşmesiyle 29 milyar liraya indi. Doğalgazın BOTAŞ'a maliyeti ise 34 milyar liradan 21 milyar liraya geriledi. Böylece vergi öncesi faaliyet kârı rakamı 2 milyar 357 milyondan 7 milyar 996 milyona tırmandı. 2015'te karşılık ve önceki dönem giderleri nedeniyle vergi ödenecek bir tutar oluşmayan kurumun 2016 vergisi 1 milyar 998 milyon lira oldu. Net kâr rakamı ise 6 milyar 935 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu kârda Merkez Bankası'nın da rolü oldu. Merkez'in BOTAŞ için yaptığı döviz alımları şirketin gaz satın alma maliyetlerine avantaj sağladı. Türkiye'nin ithal ettiği doğalgazı, Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) dağıtım şirketlerine belirli bir bedel üzerinden satıyor. Dağıtıcılar da aldıkları doğalgazı üzerine kârlarını koyarak hanelere ve işyerlerine ulaştırıyor.
VERGİYİ YÜZDE 26 TIRMANDIRDI
BOTAŞ'ın da etkisiyle 2016'da kurumlar vergisi tutarı % 26 artarak 37 milyar liradan 46.9 milyar liraya tırmandı. Kurumlar vergisi 2015'te yüzde 5 ve 2014'te yüzde 11 artabilmişti.
İSTE BOTAŞ'IN 2016 YILI BİLANÇOSU
Kurum 2016'da safi kârını 3.5 kat artırarak 8.6 milyar liraya çıkardı ve 1.9 milyar lira vergi ödedi. BOTAŞ'ın 8.1 milyarlık rekor kârı ile Maliye Bakanlığı, Kurumlar Vergisi'nde önemli bir gelir elde etti. Maliye Bakanı Naci Ağbal, Türkiye'de yüzde 20 olan Kurumlar Vergisi oranının tahsilatı ve yatırımları artırmak için ileride indirilebileceğini açıklamıştı.
DOĞALGAZ FATURASI 1 YILDA YAKLAŞIK YÜZDE 27 GERİLEDİ
BOTAŞ, 2010'da doğalgazın standart metreküpünü (Sm3) dağıtıcılara 0.4713 TL'den verdi. Aradan geçen süre içerisinde BOTAŞ'ın doğalgaz fiyatları 0.8484 TL'ye kadar çıksa da 2016'da bu fiyat 0.7041 TL oldu. 2016'nın başından itibaren petrol ve doğalgaz fiyatlarının da etkisiyle Türkiye'nin doğalgaz faturası azaldı. 2012'de 42.3 milyar dolarlık doğalgaz ithalatı yapan Türkiye, doğalgaza 2015'te 24.8 milyar dolar, 2016'da ise yaklaşık 16 milyar dolar ödedi. BOTAŞ'ın faturası ise dolar bazında yüzde 27 gerileme ile 2015'te ortalama 230 dolardan 180 dolara kadar inen doğalgaz fiyatı ile birlikte yaklaşık 7.5 (21 milyar TL) milyar dolara indi. Dolar kuru da gerileyince Türk Lirası bazında geliri önemli oranda arttı.
ZİRAAT BANKASI 1.8 MİLYAR TL İLE İKİNCİ
İLK 10 REKORTMENİN 8'İ BANKALARDAN
2015'te listenin zirvesinde Merkez Bankası, 2014'te Ziraat Bankası yer almıştı. İkinci Ziraat Bankası'na 1 milyar 863 milyon 822 bin 27 lira vergi tahakkuk ettirildi. 2015 yılında listenin ilk sırasındaki Merkez Bankası, tahakkuk ettirilen 1 milyar 625 milyon 60 bin 930 lira ile 3. sırada yer aldı. Kurumlar Vergisi rekortmenlerini, sırasıyla Garanti Bankası, Akbank, Türkiye İş Bankası, Vakıflar Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Türkiye Halk Bankası, Elektrik Üretim AŞ izledi. Türkiye Halk Bankası'nın katılımıyla listenin ilk 10 sırasındaki banka sayısı 8'e çıktı. Listede bankacılığın yanı sıra telekomünikasyon, enerji, inşaat, çimento, şirketleri ön plana çıktı. İlk 100'e giren kurum ve şirketlerden 27'si ise isminin açıklanmasını istemedi.
ÇOK ÖNEMLİ BİR ANALİZ, YORUM VE KATKI
15 yıllık yönetim mayasının içinden bir de “tekelci…” çıktı!
Bekledim.
Normal olarak “Ey oligarşik tekelci… Sen benim başı örtülü bacıma, camiye giden inanmışıma, Anadolu Kaplanı işadamıma bunu nasıl yaparsın…” diye kızacak.
Haddini bildirecek.
Boşa bekledim.
Bir haykırış olmadı.
Kabullendiler.
“Oligarşik tekelci büyük sermaye, Batı'yla bir oldu bizi devirmeye, iktidarımızı bitirmeye çalışıyor, bunu başarabilmek için de ekonomimizle oynuyor, bizi halkın gözünde başarısız göstermeye çalışıyor…” iddiası yere düşmüş taze yumurta gibi oldu. 15 yıllık (mevcut) yönetimin içinden “oligarşik tekelcilik” de çıktı.
Sessiz kabullendiler.
Gördünüz değil mi!
Özel ve devlet bütün şirketler; ilk 10, ilk 20, ilk 50, ilk 100 diye sıralandı, liste yayınlandı.
Bu listenin en başındaki ilk 10'unun birincisi yani en yüksek kurumlar vergisini ödeyen şirket, ismini gizledi.
İsim yeri boş bırakıldı.
Şerefli bir iş yapmış.
Kazanmış.
Vergisini de ödüyor.
Bunu niçin gizliyor?
Tuhaf!
Çok tuhaf kaçtı!
* * *
O, devlet şirketiydi.
Devlet tekeli.
Tek el.
Tek yetkili.
Tek alıcı.
Tek satıcı.
Tek fiyat koyucu.
Oligarşik gücü var.
Herkes ona mahkum.
Ülkenin ihtiyacı olan doğal gazı Rusya'dan o alıyor. Alış fiyatının üstüne boru hattı işletme giderlerini koyuyor. Kârını da koyuyor. Belediyelere (evlere, dükkanlara, işyerlerine) fabrikalara, doğal gazdan elektrik üreten santrallere o satıyor. Vatandaşın, fabrika sahibinin gidip doğal gaz alabileceği bir başka el yok.
Doğal olarak.
Normal olarak.
Küresel ilke olarak.
Akılcı ekonomik davranış olarak. Petrol fiyatları ve ona bağlı olarak doğal gaz fiyatları dünyada düştüğü zaman onun da düşürmesi, arttığı zaman da haklı olarak yükseltmesi gerekir.
Fakat o ne yaptı?
Doğal gaz fiyatı arttığı zaman yükü kullanan halka, fabrikaya, santrale yükledi. Fakat dünyada doğal gaz fiyatı indiğinde ise indirmedi, yine yüksek fiyata sattı.
* * *
Petrol dünyada düştü.
Doğal gaz da ona bağlı düştü
2013: doğal gaza ödenen:
35 milyar dolardı.
2016 doğal gaza ödenen:
15 milyar dolara kadar indi.
Bu 3 yıl içinde Türkiye'nin Rusya'dan aldığı doğal gaz birim fiyatı dolar bazında yüzde 60.7 ve Türk Lirası bazında da yüzde 33.4 ucuzladı. Ama bu ucuzlama evlerdeki doğal gaz faturalarına, fabrikalara, işyerlerine yansıtılmadı.
Halk yine pahalı doğal gaz ile ısındı, sanayici pahalı doğalgazla üretim yaptı. Böylece BOTAŞ, kâr rekortmeni olduğu için vergi rekortmeni de oldu.
Türkiye'nin yıldızı oldu.
En kârlı şirket o oldu.
Listenin başına o oturdu.
Yaman avcı oldu.
Adam demiş ki:
Ben yaman avcıyım.
Attığım kuşu vururum.
Nasıl diye sormuşlar.
Kuşu ağaca bağlarım.
Ateş ederim.
Kuş benden kurtulamaz.
Ben yaman avcıyım!
Türkiye Petrollerinin daha da küçülmemesine karşı son günlerde bazı STK ve Oda Başkanlarının temsilcilerinin peş peşe açıklamaları dikkat çekici. Geç kalmış açıklamaların hiçbir karşılığı ve değeri de olmaz.
